Dochód to pojęcie, które kojarzy się oczywiście przede wszystkim z wykonywaną pracą. Jednak wraz z postępującą automatyzacją, która widoczna jest w wielu dziedzinach życia coraz częściej okazuje się, że pracę człowieka wspiera również praca maszyn. Dlatego eksperci są zdania, że w przyszłości konieczne może okazać się wprowadzenie w życie tzw. bezwarunkowego dochodu podstawowego BDP. Co to takiego?
To świadczenie wypłacane wszystkim obywatelom danego kraju i to bez konieczności spełniania żadnych dodatkowych warunków na skutek automatyzacji pracy i rosnącej przepaści między ludźmi bogatymi i biednymi.
Czym jest bezwarunkowy dochód podstawowy?
Idea wprowadzenia BDP zakłada przede wszystkim likwidację ekonomicznego przymusu pracy, ale przy zapewnieniu społeczeństwu powszechnego świadczenia o danej wysokości. Tym samym państwo miałoby wypłacać każdemu bezwarunkowy dochód podstawowy i to bez względu na status społeczny czy wysokość osiąganych dochodów. Programem tym objęci mogliby również zostać seniorzy oraz dzieci i młodzież.
W przypadku BDP kluczową cechą jest bezwarunkowość, a więc nikt nie musiałby spełniać żadnych dodatkowych warunków, aby móc korzystać z tego dochodu podstawowego. Wystarczyłoby być po prostu obywatelem danego kraju. Bezwarunkowy dochód podstawowy miałby formę pieniężną i indywidualną – byłby wypłacany obywatelom regularnie np. co miesiąc.
Czy wprowadzenie bezwarunkowego dochodu podstawowego ma sens?
Obecnie na skutek rosnącej automatyzacji pracy, część stanowisk pracy przestaje istnieć lub przestanie istnieć w najbliższym okresie czasu. W końcu to maszyny będą pracować zamiast człowieka. Pracy będzie tym samym coraz mniej, a więc podział dochodu nie będzie zbyt sprawiedliwy. Niskie zapotrzebowanie na prace sprawi, że sporo ludzi zostanie bezrobotnymi i będą oni wykluczeni z rynku pracy, bo wykonywany do tej pory zawód przestał istnieć. Dochód przejmą natomiast właściciele fabryk i zakładów produkcyjnych, w których pracują maszyny. Eksperci przewidują, że podział na osoby biedne i bogate na całym świecie, a zwłaszcza w krajach wysoko rozwiniętych będzie coraz większy. Dlatego konieczne okazać się może wprowadzenie BDP, który ren problem społeczny rozwiąże.
Bezwarunkowy dochód podstawowy – jaka miałaby być jego wysokość?
Decyzję w tym przypadku podejmowałby oczywiście rząd kraju, który wprowadza bezwarunkowy dochód pasywny. Sprawa prosta nie jest. Bezwarunkowy dochód pasywny w teorii powinien zaspokajać wszystkie podstawowe potrzeby człowieka na poziomie minimalnym. Pod tym względem przypomina on więc nieco minimum egzystencji oraz minimum socjalne, a więc pojęcia, które w Polsce już są stosowane. Wysokość tego rodzaju minimum określa Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Obecnie, biorąc pod uwagę realia polskiej gospodarki i zakładając, że w roku 2016 minimum egzystencji wynosiło od 485 do 555 złotych w skali miesiące, a minimum socjalne od 855 do 1098 złotych na miesiąc, BDP powinien w teorii wynosić od 500 do 1000 złotych w skali każdego miesiąca na jedną osobę.
